Điểm danh các loại ung thư gan
Theo thống kê của Globocan 2018, Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ người mắc ung thư gan đứng hàng thứ nhất kể cả về tỷ lệ tử vong lẫn số ca mới mắc. Điều này phần nào cho thấy sự nguy hiểm cũng như phổ biến của căn bệnh này. Sau đây nhãn hàng Kibou Fucoidan sẽ cùng điểm qua những các loại ung thư gan phổ biến tại nước ta.
1. Các loại ung thư gan nguyên phát
Ung thư bắt đầu ở gan được gọi là ung thư gan nguyên phát. Có nhiều loại ung thư gan nguyên phát. Dưới đây là phân loại ung thư gan của các loại ung thư gan phổ biến.
1.1. Ung thư biểu mô tế bào gan (Hepatocellular Carcinoma – HCC)
Ung thư biểu mô tế bào gan là một trong các loại ung thư gan phổ biến nhất ở người lớn. Ung thư tế bào gan có thể chia thành các dạng sau:
- Khối u khu trú: dạng này bắt đầu với một khối u phát triển lớn dần sau đó phát triển và lan sang các bộ phận khác của gan.
- Thể thâm nhiễm: Thể này bắt đầu với nhiều nốt ung thư nhỏ trên gan, nằm rải rác chứ không phải chỉ là một khối u. Loại ung thư này thường gặp nhất ở những người bị xơ gan do viêm gan hay do lạm dụng bia rượu.
- Thể hỗn hợp: kết hợp 2 loại trên
Nguyên nhân gây ra tất cả các trường hợp ung thư biểu mô tế bào gan chưa thể xác định chính xác. Tuy nhiên có những nhóm người sau có nguy cơ mắc bệnh cao hơn:
- Những người mắc bệnh gan kéo dài, bệnh nhân bị xơ gan, lạm dụng thuốc có nguy cơ mắc bệnh cao hơn do gan tổn thương trong thời gian dài.
- Người có thói quen uống rượu thường xuyên cũng khiến gan phải làm việc quá tải thường xuyên khiến bạn đối mặt với nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gan cao hơn/
- Người béo phì và tiểu đường cũng có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào gan cao hơn có thể là do nồng độ insulin trong cơ thể bệnh nhân ở mức cao dẫn đến tổn thương gan.
1.2. Ung thư đường mật trong gan (Cholangio-cellular Carcinoma)
Khoảng 10-20% các ca ung thư đường mật bắt đầu ở gan là ung thư đường mật nội khối. Ung thư thường bắt đầu trong các tế bào lót các ống mật nhỏ trong gan. Nguyên nhân của ung thư đường mật trong gan chủ yếu là do viêm mãn tính các ống mật. Hoặc các bệnh viêm mãn tính bao gồm viêm đường mật xơ cứng tiên phát viêm gan mãn tính, viêm gan B, viêm gan C, viêm gan mãn tính do rượu và xơ gan. Sỏi mật lâu ngày cũng có thể làm gia tăng nguy cơ ung thư đường mật.
Ngoài những nguyên nhân trên, hội chứng Lynch II (ung thư đại trực tràng không do di truyền liên quan đến cây mật và các bệnh ung thư khác) và hội chứng Caroli (tăng huyết áp, xơ gan và u nang đường mật) cũng có thể khiến gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
1.3. U mạch máu ác tính tại gan (Angiosarcoma và hemangiosarcoma)
Trong các loại ung thư gan u mạch máu ác tính tại gan khá hiếm. Tế bào ung thư bắt đầu trong từ các tế bào lót các mạch máu của gan. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu do tiếp xúc với những hóa chất độc hại như vinyl clorua hoặc thorium dioxide, asen hoặc radium. Một số do tình trạng di truyền được gọi là bệnh hemochromatosis di truyền.
U mạch máu ác tính phát triển nhanh chóng nên khi phát hiện thường không thể phẫu thuật cắt bỏ. Sử dụng phương pháp hóa trị và xạ trị có thể giúp làm chậm quá trình phát triển, nhưng cũng không đem lại nhiều hiệu quả. Nói chung đây là căn bệnh hiếm gặp, khó điều trị và cơ hội sống cho bệnh nhân không cao.
1.4. U nguyên bào gan (Hepatoblastoma)
U nguyên bào gan là một loại ung thư cũng khá hiếm gặp. Bệnh chủ yếu xuất hiện ở trẻ dưới 4 tuổi. Các tế bào của u nguyên bào gan tương tự như tế bào gan của thai nhi. Tin mừng là ⅔ số cả mắc bệnh được điều trị thành công bằng phẫu thuật và hóa trị. Tuy nhiên các khối u sẽ khó điều trị hơn nếu phát hiện muộn và tế bào ung thư đã lan rộng ra ngoài gan.
2. Ung thư gan thứ phát
Một trong các loại u gan khác khá nguy hiểm là ung thư gan thứ phát. Ung thư gan thứ phát là để chỉ tình trạng các tế bào ung thư ở cơ quan ngoài gan di căn đến gan và hình thành một khối u ở đó. Ung thư gan thứ phát khác so với ung thư gan nguyên phát và tỷ lệ mắc ung thư gan thứ phát cũng cao hơn nhiều.
Lý do là vì gan tập tập trung mạng lưới mạch máu dày đặc cùng với nhiều chất dịch khác của cơ thể. Do đó, khi các bộ phận xung quanh gần gan ung thư đều có thể di căn sang gan, Ví dụ như u hắc tố, ung thư phổi, ung thư vú, ung thư thận, ung thư tụy, dạ dày, đại tràng, buồng trứng. Khi bệnh đã di căn sang gan thường đã là giai đoạn cuối nên việc điều trị trở nên khó khăn hơn nhiều.
3. Ung thư gan tái phát
Ung thư gan là tình trạng các tế bào ung thư tiếp tục tăng trưởng và phát triển không kiểm soát. Người bệnh ung thư gan thường có những triệu chứng:
- Vàng da, vàng mắt
- Đau bụng, đau vùng xương bả vai phải, vùng lưng
- Sụt cân không rõ nguyên nhân
- Gan to, lách to, chướng bụng
- Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn.
- Ngứa ngáy toàn thân do nhiễm độc gan.
Ung thư gan tái phát được chia làm 4 giai đoạn căn cứ theo vị trí cũng như sự thâm nhiễm của khối u. Cụ thể như sau:
- Giai đoạn 1: Đây là giai đoạn đầu – thời điểm vàng để phát hiện và điều trị bệnh, khối u còn trong gan và chưa lan sang cơ quan hoặc vị trí khác.
- Giai đoạn 2: Lúc này khối u đã chạm bắt đầu có hiện tượng di căn đến mạch máu.
- Giai đoạn 3: Nhiều khối u lớn hoặc một khối u đã vươn đến một mạch máu chính.
- Giai đoạn 4: Đây là giai đoạn cuối khi khối u đã di căn, lan sang các bộ phận khác của cơ thể.
Ung thư tái phát có thể hiểu đơn giản là ung thư gan nguyên phát đã được điều trị nhưng sau đó tái phát trở lại. Tình trạng không hề hiếm gặp ở bệnh nhân mắc ung thư gan. Lý do là nhiều người sau khi đã điều trị ổn định chủ quan không có chế độ dinh dưỡng cũng như sử dụng các sản phẩm chuyên biệt như Fucoidan. Khiến tế bào ung thư hoạt động trở lại. Ung thư gan tái phát cũng là một trong các loại ung thư gan gây tỷ lệ tử vong khá cao.
Ung thư gan tái phát cũng có thể gặp sau phẫu thuật. Nguyên nhân chính dẫn đến hiện tượng này là do phẫu thuật không được tiến hành triệt để, khối u vẫn còn sót lại. Người bệnh sau đó chưa có biện pháp ngừa di căn ngăn tái phát hiệu quả nên tế bào ung thư sẽ tiếp tục phát triển và gây ra ung thư gan tái phát.
4. Bệnh nhân ung thư gan nên ăn gì hỗ trợ điều trị bệnh hiệu quả.
4.1 Rau củ và trái cây tươi
Rau củ và trái cây tươi là nguồn thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất thiết yếu, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể. Một số loại rau, và trái cây mà người ung thư gan nên ăn như bí, cà rốt và bắp cải, bông cải xanh, ớt chuông, cam, quýt, bưởi, dâu tây, chuối, kiwi… Mỗi ngày cần đảm bảo 200g rau xanh, 300g trái cây tươi để cung cấp đủ lượng chất xơ mà cơ thể cần.
4.2 Ngũ cốc nguyên cám
Ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, kiều mạch, yến mạch, ngô… rất giàu carbohydrate, giúp sản sinh glucose, chính là nguồn năng lượng quan trọng cho các tế bào. Những thực phẩm này cũng rất dồi dào chất xơ, vitamin và khoáng chất tốt cho sức khỏe mà người ung thư gan không nên bỏ qua.
4.3 Đạm từ thịt trắng
Theo các nghiên cứu bệnh nhân ung thư gan nói riêng và ung thư nói chung nên ưu tiên sử dụng các loại thịt trắng hơn nhóm thịt đỏ (động vật có vú như bò, cừu, dê..). Bởi những hormone và những hợp chất trong thịt đỏ có tác dụng giống như hormone kích thích sự phát triển các tế bào ung thư.
Song chúng ta cũng không nên kiêng hẳn thịt đỏ mà chỉ nên giảm bớt. Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị, nên ăn tối đa 70g thịt đỏ và thịt chế biến sẵn mỗi ngày, tối đa 500g thịt mỗi tuần và nên ưu tiên sử dụng các loại thịt trắng.
4.4 Sữa, sữa chua
Sữa chứa nhiều vitamin và khoáng chất rất tốt cho sức khỏe. Hiện nay trên thị trường có các dòng sữa chuyên dụng cho người ung thư, có bổ sung EPA, có tác dụng cải thiện chứng sụt cân ở bệnh nhân ung thư. Ngoài sữa động vật bệnh nhân ung thư có thể bổ sung sữa hạt vào chế độ dinh dưỡng của mình.
4.5 Dầu ô-liu và các chất béo có lợi
Dầu ô-liu, cá biển sâu chứa nhiều chất béo lành mạnh như Omega-3 và Omega-6, chất chống oxy hóa, chất chống viêm. Đây đều là những dưỡng chất quý giá cho bệnh nhân ung thư. Đặc biệt, trong dầu oliu có chứa phenol giúp ức chế sự xuất hiện của các tế bào ung thư thông qua cơ chế: giảm viêm, chống oxy hóa, tiêu diệt các tế bào ung thư.
Trên đây là các loại ung thư gan phổ biến ở Việt Nam cũng như toàn thế, nguyên nhân cũng như cách phòng tránh. Hy vọng với những thông tin mà dược sĩ Kibou Fucoidan chia sẻ trên cô bác đã có thêm những kiến thức hữu ích để bảo vệ sức khỏe bản thân. Mọi thắc mắc cần tư vấn cô bác đừng ngại ngần liên hệ đến số máy tư vấn 1800 6527 để dược sĩ hỗ trợ nhanh nhất nhé!
