Tổng hợp các phương pháp điều trị ung thư đại trực tràng
Ung thư đại trực tràng là loại ung thư phổ biến với tỷ lệ tử vong cao trên toàn thế giới. Ung thư đại tràng nếu được phát hiện và điều trị sớm thì hoàn toàn có thể kiểm soát và kéo dài thời gian sống. Bài viết này sẽ cung cấp toàn bộ nguyên tắc và các phương pháp điều trị ung thư đại trực tràng cho bạn.
1. Nguyên tắc điều trị ung thư đại trực tràng
Đại trực tràng là phần cuối của ống tiêu hóa, được chia làm 2 phần: đại tràng và trực tràng. Đây là loại ung thư đứng thứ 3 về tỷ lệ mắc và thứ 4 về tỷ lệ tử vong trong các bệnh lý về ung thư.
Ung thư đại trực tràng (CRC) thường bắt đầu dưới dạng polyp sau đó phát triển thành ung thư. Tế bào ung thư có thể trực tiếp lan rộng qua thành ruột, di căn đến các cơ quan khác theo đường máu.
Nguyên tắc điều trị ung thư đại trực tràng:
Điều trị ung thư đại trực tràng đạt kết quả tốt phải phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố, trong đó yếu tố tiên quyết nhất là phát hiện bệnh sớm. Thực tế, có khoảng 82% bệnh nhân ung thư đại trực tràng được can thiệp phẫu thuật sớm có khả năng sống trên 5 năm.
Việc quyết định phương pháp điều trị ung thư đại trực tràng đa phần dựa vào giai đoạn và vị trí ung thư:
- Với những bệnh nhân ung thư đại trực tràng chưa di căn xa thì phẫu thuật thường là phương pháp điều trị chính.
- Với những bệnh nhân ung thư đã di căn đến nhiều vị trí phức tạp, việc chọn phương pháp điều trị cần được tính toán rất kỹ. Có thể kết hợp nhiều phương pháp điều trị để đạt kết quả tối ưu.
Ngoài ra, chỉ định các phương pháp điều trị cũng phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm tế bào ung thư, tình trạng sức khỏe và lựa chọn của người bệnh. Điều quan trọng là người bệnh phải luôn tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ để đạt kết quả điều trị tốt nhất, đồng thời hạn chế ung thư tái phát.
2. Phương pháp điều trị ung thư đại trực tràng
Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị ung thư đại trực tràng tùy theo từng mức độ và vị trí ung thư. Dưới đây là những phương pháp điều trị phổ biến nhất:
2.1. Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị ưu tiên hàng đầu cho bệnh nhân ung thư đại trực tràng. Nguyên tắc của phẫu thuật triệt căn ung thư đại tràng là đảm bảo lấy hết tổ chức ung thư: bao gồm lấy rộng u nguyên phát và vét hạch vùng; lập lại lưu thông tiêu hóa cho người bệnh.
Tùy vào tình trạng bệnh mà có thể kết hợp phẫu thuật với các phương pháp điều trị khác, thường là hóa trị và xạ trị để nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.
Những kỹ thuật thường được sử dụng trong phẫu thuật chữa ung thư đại trực tràng:
- Phẫu thuật mở truyền thống (phẫu thuật với đường rạch lớn trên da)
- Phẫu thuật nội soi
- Phẫu thuật bằng robot
- Phẫu thuật qua đường hậu môn, không cắt da (đang được nghiên cứu)
Tùy thuộc cơ sở vật chất của bệnh viện và tình trạng bệnh mà bác sĩ sẽ sẽ dụng kỹ thuật phẫu thuật cho người bệnh phù hợp. Hiện nay, các cơ sở y tế đang ứng dụng nhiều kỹ thuật phẫu thuật nội soi bằng robot để điều trị ung thư đại trực tràng.
2.2. Xạ trị
Xạ trị là phương pháp sử dụng tia bức xạ để tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của tế bào ung thư. Xạ trị thường ít được chỉ định đối với ung thư đại tràng, thường dùng trong các trường hợp có tổn thương di căn, xạ trị triệu chứng.
Xạ trị ung thư đại trực tràng có thể được thực hiện trước và sau phẫu thuật để tăng hiệu quả điều trị. Bên cạnh đó, nó còn được coi như một liệu pháp giúp giảm nhẹ các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.
Khi điều trị bằng xạ trị, bệnh nhân thường gặp một số tác dụng phụ sau: kích ứng da, khó nuốt, ăn không ngon, mệt mỏi, tiêu chảy, tiểu tiện đau rát, phân xuất hiện máu…
Những kĩ thuật xạ trị trong điều trị ung thư đại trực tràng hiện nay gồm:
- Xạ trị trong chọn lọc bằng hạt vi cầu phóng xạ (SIRT)
- Xạ trị định vị thân (SBRT)
- Xạ trị tương thích 3 chiều (3D CRT)
- Xạ trị điều biến liều (IMRT)
- Xạ trị dưới hướng dẫn hình ảnh (IGRT)
- Xạ trị điều biến thể tích cung tròn (VMAT)
2.3. Hóa trị
Hóa trị là phương pháp truyền hóa chất điều trị ung thư đại tràng. Nó không chỉ phá hủy tế bào ung thư mà còn phá hủy cả các tế bào bình thường. Do đó, bệnh nhân cần phải được theo dõi thường xuyên trong quá trình điều trị.
Việc điều trị ung thư bằng hóa chất không tiêu diệt được triệt để tế bào ung thư. Vì vậy, hóa trị thường được sử dụng trước hoặc sau phẫu thuật ung thư đại tràng để nâng cao hiệu quả điều trị.
Các phác đồ hóa trị thường sử dụng trong điều trị ung thư đại trực tràng gồm: FUFA (Mayor Clinic), Capecitabin, FOLFOX4, FOLFOX6, FOLFOX7, mFOLFOX6, CapeOX. Trong đó, FOLFOX và CapeOX là các phác đồ hay được sử dụng nhất.
Các phương pháp truyền hóa chất để điều trị ung thư đại tràng gồm:
- Hoá trị đường ống
- Hóa trị tiêm dưới da
- Hoá trị tiêm tĩnh mạch
- Hoá trị tiêm bắp
- Hoá trị nội động mạch
Xem thêm: Những triệu chứng ung thư đại trực tràng không thể bỏ qua
2.4. Điều trị đích
Điều trị đích là phương pháp sử dụng các loại thuốc chuyên biệt nhằm tấn công, ngăn chặn sự phát triển và lây lan của tế bào ung thư. Phương pháp này thường được kết hợp cùng hóa trị để điều trị ung thư đại trực tràng giai đoạn di căn, tái phát.
Liệu pháp điều trị đích tối ưu hơn hóa trị vì nó nhắm thẳng đến các gen đột biến của tế bào ung thư.
Các loại thuốc điều trị đích thường được truyền tĩnh mạch vào cơ thể người bệnh như: các kháng nguyên đơn dòng bevacizumab, cetuximab, panitumumab…
Đây là phương pháp điều trị mang lại hiệu quả cao, ít tác dụng phụ. Tuy nhiên, chi phí điều trị sẽ cao hơn các phương pháp khác.
2.5. Liệu pháp miễn dịch
Liệu pháp miễn dịch còn được gọi là liệu pháp sinh học, sử dụng thuốc kích hoạt hệ thống miễn dịch của chính người bị ung thư khiến khối u phát triển chậm lại và thu nhỏ dần.
Phương pháp này thường được sử dụng ở những bệnh nhân ung thư đại tràng di căn mà không đáp ứng với hóa trị.
Liệu pháp miễn dịch thường dùng trong điều trị ung thư đại trực tràng hiện nay: kháng thể đơn dòng; liệu pháp miễn dịch không đặc hiệu interferon, interleukin; liệu pháp virus oncolytic; liệu pháp tế bào T và vaccin ung thư.
Thuốc được sử dụng trong liệu pháp miễn dịch được đưa vào cơ thể bằng đường tiêm tĩnh mạch, đường uống hoặc bơm hóa chất vào bàng quan.
Trị liệu bằng liệu pháp miễn dịch có thể gây ra một số tác dụng phụ như sau: ngứa, phát ban, cúm, tiêu chảy… Ngoài ra, chi phí của phương pháp này cũng tương đối cao so với các phương pháp khác.
2.6. Điều trị ung thư đại trực tràng bằng Đông y
Điều trị ung thư đại trực tràng bằng Đông y là phương pháp chủ yếu đối với những bệnh nhân không thuộc chỉ định ngoại khoa và ung thư đã di căn nhiều nơi.
Hiện nay, có rất nhiều bài thuốc dân gian được đánh giá là mang lại hiệu quả điều trị tích cực cho người bệnh ung thư đại trực tràng. Các cây thuốc nam thường được sử dụng trong các bài thuốc trị ung thư đại trực tràng như: bán chi liên, bạch hoa xà thiệt thảo, thục địa, bạch linh…
3. Điều trị ung thư đại trực tràng theo giai đoạn
Mỗi giai đoạn ung thư đại trực tràng sẽ có những phương pháp điều trị tối ưu nhất. Dưới đây là những thông tin hướng dẫn điều trị ung thư đại tràng và trực tràng theo từng giai đoạn cụ thể:
3.1. Điều trị ung thư đại tràng theo từng giai đoạn
Ung thư đại tràng được chia thành 4 giai đoạn. Mỗi giai đoạn sẽ có phương pháp điều trị tương ứng như sau:
3.1.1. Điều trị ung thư đại tràng giai đoạn 1
Ung thư đại tràng giai đoạn 1 là bệnh mới khởi phát, các triệu chứng của bệnh vẫn chưa rõ ràng, rất dễ nhầm lẫn với các loại ung thư khác.
Lúc này, khối u còn nhỏ, chưa xâm lấn, di căn tới các cơ quan khác. Do đó, mục tiêu điều trị ở giai đoạn này là loại bỏ tất cả tế bào ung thư đại tràng. Nếu điều trị sớm vào giai đoạn này, tỷ lệ người bệnh sống thêm 5 năm lên tới 90%.
Phương pháp chủ yếu sử dụng trong giai đoạn này là phẫu thuật ít xâm lấn hoặc phẫu thuật nội soi. Thường là nội soi đại tràng để cắt bỏ polyp, cắt bỏ niêm mạc đại tràng.
3.1.2. Điều trị ung thư đại tràng giai đoạn 2
Ung thư đại tràng tiến triển đến giai đoạn 2 đã có những dấu hiệu rõ ràng hơn, khối u cũng đã phát triển nhanh và lớn hơn. Lúc này, việc điều trị có thể gặp nhiều khó khăn hơn. Nếu người bệnh được phát hiện và điều trị vào giai đoạn này thì tỷ lệ sống thêm 5 năm khoảng 80%.
Ngoài chỉ định phẫu thuật (phẫu thuật nội soi, phẫu thuật mở), người bệnh có thể được chỉ định hóa xạ trị kết hợp nhằm làm nhỏ kích thước khối u, ngăn chặn ung thư di căn.
3.1.3. Điều trị ung thư đại tràng giai đoạn 3
Ở giai đoạn 3, ung thư đại tràng đã biểu hiện rõ rệt, ảnh hưởng khá nặng nề đến đời sống sinh hoạt của bệnh nhân.
Mục tiêu điều trị ở giai đoạn này là ngăn chặn, kìm hãm sự phát triển và xâm lấn của tế bào ung thư đồng thời giảm đau cho người bệnh. Nếu người bệnh ung thư đại tràng giai đoạn 3 được điều trị tốt thì tỷ lệ sống thêm 5 năm chỉ còn khoảng 60%.
Phương pháp điều trị ung thư đại tràng ở giai đoạn 3 vẫn là phẫu thuật, hoá trị, xạ trị. Tuy nhiên, các phẫu thuật thường được thực hiện ở giai đoạn này là cắt bỏ 1 phần đại tràng, tạo hậu môn thay thế hoặc cắt bỏ hạch bị xâm lấn.
3.1.4. Điều trị ung thư đại tràng giai đoạn 4
Đây đã là giai đoạn cuối của bệnh ung thư đại tràng, các triệu chứng đã xuất hiện rất nghiêm trọng.
Mục tiêu của các phương pháp điều trị ở giai đoạn này thường chỉ là giảm nhẹ triệu chứng, giảm đau và kéo dài thời gian sống cho bệnh nhân. Ngoài ra, tỷ lệ sống thêm 5 năm khi được điều trị tốt ở bệnh nhân ung thư đại tràng giai đoạn cuối chỉ còn 11%.
Phương pháp điều trị thường được sử dụng ở giai đoạn cuối của ung thư đại tràng là hoá trị, xạ trị, phẫu thuật, điều trị đích, liệu pháp miễn dịch và chăm sóc giảm nhẹ triệu chứng.
3.2. Điều trị ung thư trực tràng
Tương tự như ung thư đại tràng, ung thư trực tràng cũng được chia thành từng giai đoạn khác nhau theo triệu chứng bệnh. Ung thư trực tràng thường được chia thành 5 giai đoạn với các phương pháp điều trị cụ thể như sau:
3.2.1. Điều trị ung thư trực tràng giai đoạn 0
Giai đoạn đầu của ung thư trực tràng còn được gọi là ung thư biểu mô. Tại thời điểm này, các dấu hiệu vẫn chưa rõ ràng, tế bào ung thư chưa lan ra ngoài niêm mạc trực tràng.
Vậy, ung thư trực tràng có chữa khỏi được không? Câu trả lời là nếu phát hiện sớm ở giai đoạn này để điều trị thì hoàn toàn có thể kiểm soát được bệnh. Phương pháp điều trị ung thư trực tràng tốt nhất ở giai đoạn này là phẫu thuật.
3.2.2. Điều trị ung thư trực tràng giai đoạn 1
Ung thư trực tràng giai đoạn 1 là thời điểm các tế bào ung thư chưa lan đến các hạch bạch huyết. Ở giai đoạn này, bác sĩ cũng thường chỉ định phương pháp điều trị phẫu thuật. Tuỳ vào kích thước của khối u lớn hay nhỏ mà sử dụng kỹ thuật phẫu thuật phù hợp.
3.2.3. Điều trị ung thư trực tràng giai đoạn 2
Ung thư trực tràng tiến triển đến giai đoạn 2 là đã lây lan đến các hạch bạch huyết. Do đó, phương pháp chỉ định đầu tiên cho bệnh nhân ở giai đoạn này là phẫu thuật cắt bỏ khối u. Sau đó, có thể phải cần thêm hóa trị để ngăn chặn tế bào ung thư di căn đến các cơ quan khác.
3.2.4. Điều trị ung thư trực tràng giai đoạn 3
Đây là giai đoạn tương đối muộn vì các triệu chứng đã biểu hiện rõ ràng. Lúc này, phương pháp chữa ung thư đại tràng được áp dụng là phẫu thuật cắt bỏ khối u và các hạch bạch huyết rồi tiến hành hóa trị. Ngoài ra, một số trường hợp có thể phải thực hiện thêm cả xạ trị.
Tiên lượng sống của người bệnh trong giai đoạn này khoảng 43 – 80%.
3.2.5. Điều trị ung thư trực tràng giai đoạn 4
Tương tự các loại ung thư giai đoạn cuối khác, việc điều trị ung thư trực tràng giai đoạn cuối thường nhằm mục đích giảm đau, ngăn các tế bào ung thư xâm lấn và di căn.
Các phương pháp được áp dụng ở giai đoạn này: hoá trị, xạ trị, phẫu thuật, điều trị đích, liệu pháp miễn dịch và chăm sóc giảm nhẹ triệu chứng. Để nâng cao hiệu quả điều trị, các bác sĩ thường kết hợp nhiều phương pháp với nhau.
Tiên lượng sống của người bệnh trong giai đoạn này chỉ còn khoảng 8%.
4. Chi phí điều trị ung thư đại trực tràng
Bên cạnh việc tìm hiểu các phương pháp điều trị thì chi phí điều trị ung thư đại trực tràng cũng là vấn đề nhiều người bệnh quan tâm. Tùy thuộc vào phương pháp điều trị và cơ sở y tế mà chi phí chữa trị ung thư đại trực tràng sẽ khác nhau.
Thực tế, chi phí phẫu thuật ung thư đại tràng, chi phí hóa trị ung thư trực tràng hay chi phí xạ trị ung thư trực tràng có thể không chênh lệch nhiều, từ 5 – 30 triệu. Với các liệu pháp điều trị đích, liệu pháp miễn dịch thì chi phí sẽ cao hơn.
Theo thống kê từ một số nguồn khảo sát gần đây, tổng chi phí điều trị ung thư đại trực tràng dao động từ 12 – 140 triệu đồng. Để có được câu trả lời về phương pháp cũng như chi phí điều trị chính xác nhất thì người bệnh nên đến bệnh viện để được bác sĩ tư vấn chính xác nhất.
5. Lưu ý cho bệnh nhân điều trị ung thư đại trực tràng
Trong quá trình điều trị, bệnh nhân ung thư đại trực tràng sẽ được các bác sĩ điều trị đưa ra những lời khuyên chi tiết nhất. Người bệnh hãy tuân thủ đúng theo những khuyến cáo của bác sĩ.
Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần đặc biệt lưu ý đến chế độ dinh dưỡng. Bởi thức ăn sẽ tác động trực tiếp đến đại – trực tràng. Đồng thời, chế độ dinh dưỡng lành mạnh còn giúp người bệnh cải thiện sức khỏe, tăng cường đề kháng chống lại bệnh tật.
Những lưu ý trong chế độ ăn uống cho người mắc ung thư đại trực tràng như sau:
- Chia nhỏ bữa ăn khoảng 6 -8 bữa mỗi ngày.
- Giảm chất béo trong khẩu phần ăn, hạn chế các thực phẩm giàu acid béo no.
- Tăng cường hoa quả, ngũ cốc nguyên hạt để bổ sung nhiều chất xơ, vitamin, khoáng chất…
- Hạn chế thức ăn có nhiều muối, thức ăn lên men, xông khói, mỳ tôm, xúc xích…
- Không lạm dụng rượu, bia và các chất lên men rượu khác.
Xem thêm: [Giải đáp] Ung thư đại trực tràng nên ăn gì và kiêng gì?
