Sinh thiết gan là gì? Quy trình và thông tin cần biết
Gan là cơ quan có chức năng vô cùng quan trọng đối với cơ thể con người. Do vậy, khi chức năng gan bị suy giảm cũng có nghĩa con người phải đối mặt với nhiều bệnh nguy hiểm, trong đó có ung thư gan. Làm thế nào để xác định được chức năng gan bị suy giảm? Câu trả lời là nhờ vào các biện pháp chẩn đoán, trong đó sinh thiết gan là phương pháp hiệu quả bạn nên áp dụng.Vậy, Sinh thiết gan là gì? Cùng tìm hiểu ngay dưới đây.
1. Sinh thiết gan là gì?
Sinh thiết gan (chọc hút tế bào gan) là kỹ thuật lấy mảnh mô gan từ gan để thực hiện các xét nghiệm kiểm tra và phân tích.
Sinh thiết gan nhằm mục đích phát hiện ra các tổn thương bất thường hoặc bệnh lý ở gan. Từ đó, đưa ra các phương pháp điều trị kịp thời và phù hợp.
Có ba phương pháp sinh thiết gan là sinh thiết qua da, sinh thiết bằng nội soi, sinh thiết qua tĩnh mạch ở cổ.
- Sinh thiết qua da: Sử dụng kim chuyên dụng xuyên qua da vào mô dưới da, cơ liên sườn, phúc mạc để lấy mô gan.
- Sinh thiết qua tĩnh mạch cảnh: Sử dụng dụng cụ từ tĩnh mạch cảnh trong đưa đến tĩnh mạch gan và chọc xuyên thành tĩnh mạch gan để lấy mẫu tế bào gan cần xét nghiệm
- Sinh thiết bằng nội soi: áp dụng kết hợp với phương pháp nội soi. Phương pháp này ít được áp dụng trên thực tế.
2. Khi nào cần chọc sinh thiết gan?
Sinh thiết gan được sử dụng với nhiều mục đích như chẩn đoán bệnh, theo dõi kết quả điều trị.. Khi nhận thấy các điều sau, bác sĩ có thể chỉ định tiến hành phương pháp sinh thiết gan.
- Phát hiện những dấu hiệu bất thường không rõ nguyên nhân trong kết quả xét nghiệm gan.
- Phát hiện khối u hoặc các tổn thương ở gan sau khi thực hiện các xét nghiệm như siêu âm, chụp cắt lớp…
- Bệnh nhân có triệu chứng sốt liên tục nhưng không xác định được nguyên nhân.
3. Chống chỉ định
Chống chỉ định sinh thiết gan trong những trường hợp sau:
- Suy hô hấp.
- Nhiễm trùng hoặc rối loạn đông máu.
- Rối loạn huyết động
- Bệnh nhân không thể hợp tác cùng bác sĩ để thực hiện sinh thiết.
4. Chuẩn bị trước khi sinh thiết gan
Để quá trình sinh thiết gan đạt hiệu quả cao nhất, bạn cần lưu ý những điểm sau:
4.1. Ngưng dùng thuốc
Trước khi sinh thiết, bạn nên tạm dừng sử dụng một số loại thuốc làm tăng nguy cơ chảy máu như Aspirin, ibuprofen và một số loại thuốc giảm đau khác…
Để biết được các loại thuốc nào bạn cần ngưng, hãy lên danh sách các loại thuốc bạn đang sử dụng để bác sĩ tư vấn.
4.2. Các xét nghiệm trước khi sinh thiết
Để kiểm tra khả năng đông máu tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình sinh thiết, các xét nghiệm sẽ được chỉ định trước khi tiến hành sinh thiết.
Nếu khả năng đông máu có vấn đề, bạn sẽ phải sử dụng một số loại thuốc có tác dụng giảm nguy cơ chảy máu.
4.3. Chế độ ăn uống
Trước khi sinh thiết, bạn phải nhịn ăn và uống từ 6 – 8 giờ. Một số trường hợp có thể được cho phép ăn nhẹ vào buổi sáng.
4.4. Chuẩn bị cho quá trình sau sinh thiết
Sau sinh thiết, cơ thể bạn khá mệt mỏi hoặc buồn ngủ, đặc biệt khi được bác sĩ chỉ định sử dụng thuốc an thần để ổn định tinh thần và sức khỏe.
Do đó, khi đi sinh thiết cần có người thân bên cạnh. Để đảm bảo hơn và tránh các biến chứng có thể xảy ra, bệnh nhân nên ở lại bệnh viện một ngày để theo dõi sức khỏe.
5. Quy trình sinh thiết gan theo từng kỹ thuật
Quy trình sinh thiết gan diễn ra như thế nào? Làm thế nào để lấy được mô gan để phân tích? Theo dõi ngay quy trình sinh thiết gan theo từng kỹ thuật dưới đây.
5.1. Sinh thiết gan qua tĩnh mạch cảnh
Sinh thiết gan qua tĩnh mạch cảnh thường được sử dụng trong trường hợp bệnh nhân rối loạn đông máu, có nguy cơ chảy máu khi tiến hành sinh thiết.
Cách thực hiện như sau:
- Bệnh nhân được gây tê để giảm đau.
- Rạch một đường nhỏ ở cổ hoặc bẹn, sau đó chèn ống thông dẻo vào tĩnh mạch cổ.
- Đẩy ống thông từ tĩnh mạch cổ xuống tĩnh mạch gan
- Tiêm thuốc cản quang vào ống để quan sát tĩnh mạch gan từ các hình ảnh X – quang được chụp.
- Dùng ống kim chuyên dụng luồng vào ống để lấy nhu mô gan.
5.2. Sinh thiết qua da
Sinh thiết qua da là phương pháp được sử dụng nhiều nhất hiện nay. Phương pháp này hay được tiến hành như sau:
- Xác định chính xác vị trí gan
- Gây tê cho bệnh nhân ở khu vực kim đâm
- Rạch một đường nhỏ ở gần đáy xương sườn bên phải
- Dùng kim sinh thiết đâm vào da đến gan để tiến hành lấy mẫu gan làm xét nghiệm.
5.3. Sinh thiết dưới hướng dẫn của siêu âm
Phương pháp sinh thiết dưới hướng dẫn của siêu âm được thực hiện bằng cách dùng một cây kim nhỏ chuyên dụng đưa vào gan dưới hướng dẫn của máy siêu âm. Máy siêu âm giúp bác sĩ quan sát, xác định được vị trí gan từ đó thực hiện lấy mô gan một cách chính xác.
6. Sinh thiết ung thư gan sau bao lâu có kết quả?
Sau bao lâu thì có kết quả sinh thiết gan? Trên thực tế, thời gian này diễn ra khoảng từ vài ngày đến một tuần.
Sau khi thực hiện sinh thiết, các tế bào gan sẽ được đưa đến phòng thí nghiệm để tiến hành chẩn đoán và kiểm tra. Từ đó, xác định các tổn thương và bệnh lý mà gan đang gặp phải để đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất.
Mẫu tế bào gan sau khi sinh thiết sẽ được đưa đến phòng thí nghiệm để bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và kiểm tra. Quá trình này có thể kéo dài từ vài ngày đến một tuần.
Dựa vào kết quả sinh thiết, bác sĩ sẽ chẩn đoán được vấn đề mà gan đang gặp phải và xác định được giai đoạn tiến triển của bệnh hoặc mức độ nghiêm trọng bệnh. Từ đó đưa ra hướng điều trị phù hợp nhất đối với từng trường hợp.
Như vậy, sinh thiết gan là phương pháp cuối cùng được thực hiện nhằm xác định chắc chắn các bất thường và bệnh lý ở gan. Tuy có độ chính xác cao nhưng nó cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định, vì vậy bạn cần tham khảo ý kiến bác sĩ và cân nhắc trước khi tiến hành thủ thuật này.
7. Một số biến chứng sau sinh thiết gan
Sinh thiết gan có nguy hiểm không? Theo ý kiến của các chuyên gia, thủ thuật này khá an toàn, ít nguy hiểm với độ chính xác cao. Tuy nhiên, bất kì phương pháp chữa bệnh nào cũng tiềm ẩn những rủi ro nhất định.
Sau đây là một vài biến chứng người bệnh có thể gặp phải khi thực hiện sinh thiết gan.
- Cảm giác đau
Khi sinh thiết, người bệnh có biểu hiện đau tại vị trí kim sinh thiết chọc qua. Ngoài ra, tại vùng hạ sườn phải, các cơn đau âm ỉ sẽ xuất hiện và có thể lan đến vùng vai. Nếu các cơn đau tần suất nhiều và dữ dội, bệnh nhân có thể được chỉ định uống thuốc giảm đau.
- Chảy máu
Chảy máu là biến chứng hiếm gặp nhưng khi đã xảy ra thì rất nguy hiểm. Mức độ chảy máu nhiều hay ít phụ thuộc vào nhiều yếu tố và tình trạng bệnh. Có một số bệnh nhân số lượng máu chảy ít, không đáng kể.
Nếu máu chảy nhiều, liên tục vào trong đường mật và vào ổ bụng, bệnh nhân cần được xử lý cầm máu ngay để tránh nguy hiểm đến tính mạng.
- Nhiễm trùng
Vết thương tại vị trí thực hiện sinh thiết gan có thể bị nhiễm khuẩn hoặc nhiễm khuẩn huyết.
- Khối u di căn nhanh hơn
Khi bệnh nhân đã mắc ung thư gan, sinh thiết gan có thể tạo đường dẫn cho các tế bào ung thư di căn sang các cơ quan khác.
- Tụ máu vùng cổ
Máu có thể bị tụ xung quanh vị trí đặt ống thông, máu có thể bị tích tụ gây đau và sưng tấy.
Ngoài các biến chứng trên, người bệnh có thể gặp một số biến chứng khác như dị ứng lidocain khi thực hiện gây tê tại chỗ, tràn dịch, tràn khí màng phổi, thủng tạng rỗng, chọc vào túi mật…
Khi gặp các biến chứng nguy hiểm trên, bạn cần bình tĩnh và nhanh chóng đến các cơ sở y tế gần nhất để kịp thời xử lý.
8. Chăm sóc bệnh nhân sau sinh thiết gan
Sau sinh thiết, cơ thể bệnh nhân vẫn còn khá yếu nên cần được chăm sóc một cách kỹ lưỡng để sớm ổn định sức khỏe và tinh thần.
Bệnh nhân cần giữ tâm lý thỏa mái, thư giãn trước, trong và trong sinh thiết. Người thân cũng cần ở bên để động viên, trò chuyện.
Lưu ý vận động nhẹ nhàng sau khi sinh thiết khoảng 5 đến 7 ngày, tránh hoạt động, mang vác đồ nặng hay sử dụng các loại thuốc có tác dụng chống đông máu.
Khi nhận thấy các dấu hiệu bất thường trên cơ thể như cơn đau tại vị trí sinh thiết, khó thở, chảy máu, sốt, đau bụng, mệt mỏi, phân có máu…bạn cần đến ngay cơ sở ý tế để được thăm khám.
Bệnh nhân cần thực hiện chế độ sinh hoạt khoa học kết hợp với thực đơn ăn uống lành mạnh để cơ thể tăng sức đề kháng, chống lại bệnh tật.
Sinh thiết gan là một biện pháp vô cùng hiệu quả cho biết lá gan của bạn có thực sự khỏe mạnh. Từ đó, nhận định và chẩn đoán chính xác bệnh để điều trị sớm nhất, bảo vệ lá gan trước sự tấn công của tác nhân gây bệnh.
