Những điều cần biết về tầm soát ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng đứng thứ 5 về tỷ lệ mắc trong số các bệnh lý ung thư ở Việt Nam. Nhìn chung, căn bệnh này có tiên lượng tốt, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng hướng thì tỷ lệ sống sau 5 năm lên tới 90%. Ngược lại, ở giai đoạn muộn thì khả năng chữa khỏi là rất thấp. Do đó, tầm soát ung thư đại tràng giúp phát hiện bệnh sớm có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Hãy cùng tìm hiểu kỹ hơn về phương pháp này trong bài viết dưới đây nhé!
1. Tầm soát ung thư đại tràng là gì?
Tầm soát ung thư đại tràng có thể hiểu là phương pháp khám bệnh để phát hiện ung thư trong cơ thể. Thông qua các kiểm tra, xét nghiệm, tầm soát ung thư sẽ giúp phát hiện các ra tế bào gây ung thư trong cơ thể. Đặc biệt, việc tầm soát ung thư còn có thể phát hiện các tế bào chưa chuyển thành ác tính, vậy nên phương pháp này còn có thể phát hiện và cảnh báo đến bệnh nhân.
Tầm soát ung thư chính là phương pháp hiệu quả để phát hiện ung thư kịp thời. Qua đó, giúp người bệnh có phác đồ điều trị hiệu quả và hợp lý. Đặc biệt, đối với bệnh ung thư nói chung và ung thư đại trực tràng nói riêng thì nếu càng phát hiện sớm sẽ tăng tỷ lệ điều trị khỏi cao hơn.
2. Tại sao cần tầm soát ung thư đại tràng?
Các chuyên gia khuyến cáo, việc tầm soát ung thư cần được thực hiện định kỳ 6 tháng một lần. Bởi hầu hết bệnh ung thư đại tràng được phát triển từ polyp tuyến có thể phát triển thành ung thư trong thời gian dài lên đến 10 năm.
Việc tầm soát ung thư đại tràng đem lại những lợi ích tác động trực tiếp đến quá trình điều trị, cụ thể như sau:
- Phát hiện sớm các tế bào ung thư bất thường ở đại tràng. Việc phát hiện sớm này sẽ giúp các bác sĩ kiểm soát và cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả và giảm thiểu chi phí điều trị bệnh.
- Đưa ra phác đồ điều trị bệnh thích hợp và kịp thời để hạn chế nguy cơ tử vong cho người bệnh.
- Ngăn chặn những chuyển biến xấu của bệnh và ngăn chặn sự di căn của các tế bào ung thư đến các cơ quan khác trong cơ thể.
- Phát hiện sớm các tế bào chưa chuyển qua giai đoạn ác tính giúp bác sĩ đưa ra biện pháp và lời khuyên hợp lý để kiểm soát tốt tình trạng bệnh. Đồng thời ngăn ngừa không cho các tế bào tiến triển thành ung thư.
3. Ai nên tầm soát ung thư đại tràng?
Theo các chuyên gia cho biết, hai nhóm đối tượng dưới đây nên tầm soát ung thư đại tràng thường xuyên bởi họ có những dấu hiệu của việc mắc bệnh ung thư đại tràng.
Nhóm có nguy cơ cao mắc bệnh ung thư đại tràng: Những người có một trong các yếu tố sau nên tầm soát ung thư đại tràng định kỳ vì có khả năng mắc bệnh cao:
- Người có tiền sử mắc bệnh ung thư đại tràng hoặc polyp đại tràng.
- Người từng có tiền sử mắc bệnh Crohn.
- Người đã từng xạ trị vùng bụng hoặc vùng chậu do ung thư trước đây.
- Người có gia đình mắc các hội chứng di truyền liên quan đến bệnh ung thư đại tràng.
Nhóm người có nguy cơ trung bình mắc bệnh ung thư đại tràng: Những người không có các yếu tố nguy cơ cao mắc ung thư đại tràng kể trên sẽ thuộc nhóm đối tượng nguy cơ trung bình ung thư đại tràng. Những người này nên thực hiện tầm soát ung thư đại tràng từ 45 tuổi.
4. Các phương pháp cần có để sàng lọc ung thư đại tràng
Thông thường, các dấu hiệu hoặc các triệu chứng lâm sàng của bệnh ung thư không rõ ràng và khó để xác định được liệu bạn có đang mắc phải ung thư không. Vậy nên cần thực hiện các phương pháp xét nghiệm tầm soát ung thư đại tràng. Tuỳ thuộc vào tiền sử bệnh lý và các dấu hiệu mà người bệnh sẽ được các bác sĩ tiến hành xét nghiệm theo các hình thức khác nhau. Để sàng lọc ung thư đại tràng một cách chính xác, bệnh nhân sẽ được các bác sĩ chỉ định các phương pháp dưới đây.
4.1. Xét nghiệm máu
Phương pháp xét nghiệm máu là việc kiểm tra nồng độ kháng nguyên Carcinoembryonic hoặc CEA trong cơ thể. Thông thường, nồng độ CEA trong cơ thể rất thấp và chi tăng cao vượt mức bình thường khi xuất hiện một số loại ung thư nhất định, đặc biệt là ung thư đại tràng. Chính vì vậy xét nghiệm máu là một trong những xét nghiệm tầm soát ung thư đại tràng hiệu quả và được áp dụng để phát hiện bệnh ung thư đại tràng tại các bệnh viện hoặc trung tâm y tế.
4.2. Xét nghiệm tìm máu ẩn trong phân
Xét nghiệm máu ẩn trong phân nhằm mục đích xác định lượng máu có trong phân không thể nhìn thấy rõ bằng mắt thường từ đó phát hiện mất máu tiềm ẩn trong đường tiêu hoá.
Nếu trong phân có máu thì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo của bệnh sẽ là dấu hiệu của bệnh lý như ung thư đại tràng. Nguyên nhân chính gây chảy máu thường là do ung thư đại tràng gây tăng sinh và làm tổn thương các mạch máu khiến máu chảy và lẫn vào trong phân.
Bệnh nhân có thể dễ dàng phát hiện máu trong phân bằng mắt thường nếu lượng máu lớn nhưng đối với máu ẩn thì rất khó để phát hiện. Máu ẩn trong phân sẽ được phát hiện thông qua việc xét nghiệm và sử dụng hoá chất. Nếu máu được tìm thấy trong phân, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh tiến hành kiểm tra thêm để xác định nguyên nhân gây chảy máu.
4.3. Chụp X – quang đại tràng
Chụp X quang đại tràng là xét nghiệm dùng X – quang để phát hiện những thay đổi bất thường ở ruột già (đại tràng) khi bơm qua thuốc cản quang. Trước khi tiến hành chụp X quang đại tràng cần làm sạch đại tràng để đảm bảo ảnh phim được chụp rõ nét, qua đó dễ dàng đánh giá các tổn thương ở cơ quan này. Để kết quả chụp chính xác nhất, người bệnh nên hạn chế ăn chất xơ trước 48 giờ. Ngoài ra, bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc nhuận tràng và thụt tháo kỹ trước khi chụp.
Việc thực hiện kỹ thuật này rất an toàn, đôi khi gây cảm giác khó chịu khi đại tràng được làm đầy nhưng sẽ hết khi đại tràng rỗng.
4.4 Nội soi đại tràng
Đây là phương pháp đáng tin cậy nhất để chẩn đoán ung thư đại tràng. Khi tiến hành nội soi đại tràng, bác sĩ sẽ đưa ống nội soi dây mềm vào bên trong đại tràng. Ở đầu ống được gắn camera giúp quan sát rõ ràng bên trong niêm mạc đại tràng, từ đó phát hiện những tổn thương, những bất thường như viêm đại tràng, khối u.
Quá trình nội soi đại tràng thường diễn ra từ 15 đến 30 phút. Người bệnh nội soi được gây mê và có thể xuất viện ngay sau khi nội soi từ 1 – 2 giờ.
4.5. Sinh thiết
Sinh thiết là thủ thuật lấy mảnh nhỏ của mô tế bào tại vị trí tổn thương. Khác với các khối u ở vị trí khác, sinh thiết đại trực tràng cần làm dưới sự hướng dẫn của nội soi. Trước tiên, bác sĩ sẽ sử dụng ống nội soi có gắn camera nhỏ và đèn, vật dụng này truyền hình ảnh đến màn hình kết nối để kiểm tra bên trong lòng trực tràng. Khi bác sĩ nghi ngờ là ung thư sẽ tiến hành bấm sinh thiết hoặc cắt polyp mang đi xét nghiệm mẫu bệnh. Quá trình xét nghiệm chẩn đoán ung thư đại tràng không quá phức tạp, ít biến chứng và kết quả chẩn đoán chính xác nên những người có nguy cơ mắc bệnh nên làm xét nghiệm nội soi định kỳ.
4.6. Siêu âm
Phương pháp siêu âm đại trạng là một trong những phương pháp thăm khám không xâm lấn. Phương pháp này sử dụng sóng siêu âm có tần số cao để thu lại hình ảnh bên trong của đại tràng cùng các cơ quan lân cận.
Trong quá trình siêu âm, bác sĩ sẽ tiến hành sử dụng máy siêu âm đầu dò quanh vùng bụng thông qua lớp gel mỏng. Đầu dò này có chức năng thu hình ảnh và hiển thị trên màn hình máy tính từ đó giúp bác sĩ phát hiện tình trạng của đại tràng và đưa ra chẩn đoán cùng hướng điều trị phù hợp.
Xem thêm: Những triệu chứng ung thư đại trực tràng không thể bỏ qua
4.7. Chụp CT đại tràng
Kỹ thuật chụp cắt lớp đại tràng giúp các bác sĩ kiểm tra những điều bất thường ở đoạn ruột này. Có thể nói, việc chụp CT đại tràng có thể cung cấp những thông tin thường chỉ có được bằng cách nội soi đại tràng. Phương pháp này ít xâm lấn hơn so với nội soi bởi quá trình thực hiện không cần đưa ống soi vào phần cuối đại tràng. Vậy nên CT đại tràng chỉ được gọi là nội soi đại tràng ảo. Phương pháp này cung cấp toàn bộ hình ảnh lòng đại tràng mà không cần ống nội soi như phương pháp truyền thống.
5. Quy trình khám tầm soát ung thư đại tràng
Đối với những người mới đi sàng lọc lần đầu, chắc hẳn sẽ có những thắc mắc về quy trình tầm soát ung thư đại tràng diễn ra như thế nào. Dưới đây là những bước cơ bản trong quy trình khám tầm soát ung thư đại tràng:
- Bước 1: Khám lâm sàng: Đây là bước cơ bản trong quá trình tầm soát ung thư đại tràng. Ở bước này, bác sĩ sẽ hỏi về những yếu tố có khả năng gây nên bệnh và tiền sử bệnh của bản thân và gia đình, đánh giá tình trạng sức khỏe tổng quát cũng như hỏi về những triệu chứng bất thường của cơ thể. Những thông tin này sẽ giúp bác sĩ có thể đưa ra phương pháp tầm soát ung thư phù hợp.
- Bước 2: Thực hiện các xét nghiệm chẩn đoán: Sau khi tiến hành khám lâm sàng, người bệnh sẽ được sắp xếp làm một số kiểm tra như xét nghiệm máu, xét nghiệm tế bào, xét nghiệm phân để sàng lọc ung thư đại tràng.
- Bước 3: Nhận kết quả và chỉ định điều trị (nếu có): Sau khi tiến hành một số kiểm tra, bác sĩ sẽ dựa vào kết quả đó để đưa ra kết luận liệu bạn có bị mắc ung thư hay không. Nếu phát hiện mắc ung thư, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng bệnh để tránh tình trạng bệnh chuyển biến xấu.
6. Khám tầm soát ung thư đại tràng ở đâu và giá bao nhiêu?
Khi phát hiện những dấu hiệu của bệnh ung thư đại tràng, bạn nên đến bệnh viện lớn, uy tín như Bệnh viện K Trung ương, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Việt Đức,… để tầm soát ung thư đại tràng.
Dựa vào bảng giá dịch vụ của các bệnh viện, hiện nay một gói tầm soát ung thư đại tràng sẽ giao động khoảng từ 2.000.000đ – 6.000.000đ.
Chi phí gói tầm soát ung thư đại tràng có thể thay đổi tùy thuộc vào nhiều lý do khác nhau, tiêu biểu gồm:
- Cơ sở y tế: Những bệnh viện công thường sẽ có chi phí thấp hơn so với các cơ sở tư nhân, tuy nhiên những cơ sở tư nhân lại có ưu điểm về thời gian thăm khám, chất lượng dịch vụ.
- Danh mục gói khám: Vì đại tràng và dạ dày nằm gần nhau, vậy nên nếu một cơ quan có vấn đề thì các cơ quan còn lại có khả năng cao bị ảnh hưởng. Vì vậy mà các cơ sở y tế thường gộp tầm soát ung thư đại tràng và ung thư dạ dày chung một gói. Mặc dù chi phí gói này cao hơn nhưng bạn có thể cùng lúc kiểm tra hai cơ quan nội tạng.
- Các dịch vụ chụp chiếu: Tầm soát ung thư đại tràng thường không thể thiếu dịch vụ nội soi. Nội soi gây mê sẽ có giá cao hơn nội soi không gây mê nên sẽ có sự chênh lệch về chi phí.
Như vậy, để đảm bảo lựa chọn được những gói khám tầm soát ung thư phù hợp, bạn đọc nên tìm hiểu kỹ và cân nhắc lựa chọn tuỳ thuộc vào nhu cầu, tình trạng sức khỏe cũng như điều kiện kinh tế.
7. Những lưu ý khi tầm soát ung thư đại tràng
Việc tầm soát ung thư đại tràng gồm nhiều bước khác nhau, để quá trình tầm soát diễn ra nhanh chóng và tiết kiệm thời gian, bạn nên lưu ý những điều sau:
- Nên tìm hiểu trước thông tin quy trình: Việc tìm hiểu kỹ quy trình thực hiện tầm soát sẽ giúp bạn chủ động trong việc chuẩn bị cũng như tránh được tâm lý lo lắng.
- Nên nhịn ăn: Để giúp đại trực tràng sạch hơn, bạn nên ăn thức ăn nhẹ, ít chất xơ, dễ tiêu hoá trước 2 ngày tiến hành nội soi. Ngoài ra, hôm tiến hành nội soi, bạn cần nhịn ăn trước 6 tiếng để giúp bác sĩ quan sát rõ vùng niêm mạc dạ dày.
- Cần cung cấp thông tin chính xác khi tiến hành khám lâm sàng: Việc cung cấp thông tin chính xác trong quá trình khám lâm sàng sẽ giúp bác sĩ nắm bắt được tình trạng bệnh và đưa ra phương pháp tầm soát ung thư phù hợp nhất.
