Ung thư tuyến giáp di căn và Những điều cần biết
Ung thư tuyến giáp nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ nhanh chóng tiển triển tới giai đoạn di căn và gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng. Vậy khi nào thì ung thư tuyến giáp di căn? Tiên lượng sống của bệnh nhân như thế nào? Dấu hiệu nhận biết và cách điều trị ra sao? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết dưới đây, mời bạn cùng theo dõi!
1. Ung thư tuyến giáp di căn là gì?
Ung thư tuyến giáp di căn là thời điểm tế bào ung thư tại tuyến giáp đã lây lan tới một hoặc nhiều cơ quan khác ngoài tuyến giáp và hình thành lên các khối u ác tính ở đây.
Tế bào ung thư tuyến giáp chủ yếu di căn theo hai con đường:
- Đường máu: Tại tuyến giáp, tế bào ung thư tách ra khỏi khối u ác tính ban đầu để đi vào máu tới các cơ quan và sinh sôi, phát triển ở đó
- Đường bạch huyết: Hệ bạch huyết của cơ thể đảm nhận vai trò miễn dịch, gồm hạch bạch huyết và hệ thống bạch mạch. Các tế bào ung thư sau khi thoát ra khỏi khối u nguyên phát sẽ xâm nhập vào hệ thống bạch mạch rồi mắc ở lại các hạch bạch huyết hoặc từ các hạch bạch huyết lại di chuyển tới các cơ quan ở xa trong cơ thể.
Di căn thường xảy ra ở ung thư tuyến giáp giai đoạn 3 và ung thư tuyến giáp giai đoạn cuối
2. Ung thư tuyến giáp di căn tới bộ phận nào?
Cũng giống như các loại ung thư khác, ở giai đoạn muộn, ung thư tuyến giáp có thể lan rộng tới nhiều bộ phận khác ngoài phổi. Điền hình là những cơ quan sau đây:
- Hạch cổ: Thống kê cho thấy, khoảng 60% các ca bệnh ung thư tuyến giáp phát hiện ở giai đoạn muộn có di căn tới các hạch cổ. Những hạch cổ có chứa tế bào ung thư di căn thường nằm ở hệ lympho hạch cổ bao gồm các hạch cơ ức đòn chũm, dưới hàm. Ung thư tuyến giáp di căn hạch bắt đầu từ giai đoạn 3.
- Xương: K tuyến giáp thường di căn tới xương cột sống, xương chậu hay xương sườn. Di căn xương là giai đoạn đặc biệt nguy hiểm, làm giảm tiên lượng sống của người bệnh tới hơn 50%.
- Não: Chiếm khoảng 0.9% các trường hợp ung thư tuyến giáp. Tiên lượng sống của bệnh nhân K tuyến giáp di căn não là rất thấp. Thời gian sống trung bình tính từ thời điểm phát hiện bệnh là khoảng 1 năm
- Phổi: Chiếm tới 84% các ca ung thư tuyến giáp di căn xa. K tuyến giáp di căn phổi thường nhầm lẫn với các bệnh lý ở phổi nên thường gây khó khăn trong việc phát hiện và điều trị bệnh.
- Gan: Hiếm gặp với tỷ lệ chỉ khoảng 0.5% các ca ung thư tuyến giáp di căn. Khi phát hiện di căn gan thì đồng nghĩa với việc bệnh đã ở giai đoạn rất muộn, thời gian sống của người bệnh chỉ còn khoảng vài tháng tới một năm
3. Triệu chứng của ung thư tuyến giáp di căn
Khác với giai đoạn sớm trước đó, ở giai đoạn di căn, các triệu chứng đã trở lên rõ rệt hơn rất nhiều. Triệu chứng của ung thư tuyến giáp di căn bao gồm:
Triệu chứng do khối u tại tuyến giáp gây ra
- Khối u sưng to ở cổ: Dấu hiệu nổi bật nhất của ung thư tuyến giáp di căn thường thể hiện qua việc xuất hiện một khối u kích thước lớn ở cổ. Khối u này có thể dễ dàng quan sát được và thường di chuyển lên xuống khi người bệnh nuốt.
- Thay đổi giọng nói: Nguyên nhân là do khối u chèn ép lên thanh quản gây ra tình trạng đau họng, khàn tiếng, khó khăn khi nói chuyện.Trường hợp nghiêm trọng có thể khiến người bệnh cảm thấy khó thở.
- Khó nuốt, đau họng: Kích thước khối u lớn có thể chèn ép và gây tổn thương cổ họng khiến người bệnh nuốt khó, gặp khó khăn trong việc ăn uống.
- Cơ thể mệt mỏi, sụt cân nhanh chóng
Triệu chứng tại cơ quan tế bào ung thư tuyến giáp di căn tới
- Nểu ung thư tuyến giáp di căn phổi: bệnh nhân có thể gặp phải tình trạng đau tức ngực, khó thở, ho nhiều, ho ra máu,…
- Nểu ung thư tuyến giáp di căn gan: người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng như vàng da, vàng mắt, mẩn ngứa,…
- Nểu ung thư tuyến giáp di căn xương gây đau nhức xương, thậm chí là gãy xương
- Nểu ung thư tuyến giáp di căn não: bệnh nhân có thể bị đau nhức đầu, suy giảm thị lực, giảm trí nhớ, vận động khó khăn,…
4. Điều trị ung thư tuyến giáp di căn
Giai đoạn di căn thường diễn biến rất phức tạp và khó để kiểm soát. Vì vậy, việc điều trị bệnh ở thời điểm này cần tuân thủ những nguyên tắc sau đây:
4.1. Nguyên tắc điều trị ung thư tuyến giáp di căn
Đối với giai đoạn di căn, việc điều trị nhằm mục đích kiểm soát sự phát triển của tế bào ung thư và giảm bớt các triệu chứng của bệnh. Bởi ở thời điểm này, tế bào ung thư đã lan rộng ra các khu vực nên rất khó để chữa khỏi.
Bác sĩ sẽ căn cứ vào nhiều yếu tố như vị trí khối u, thể trạng người bệnh, mong muốn của người bệnh,… để chỉ định phác đồ điều trị phù hợp cho bệnh nhân.
4.2. Các phương pháp điều trị ung thư tuyến giáp di căn
Các phương pháp chính thường được sử dụng trong điều trị ung thư tuyến giáp di căn:
Phẫu thuật
Phẫu thuật là lựa chọn khả thi nếu khối u ác tính ở tuyến giáp có kích thước không quá lớn và mới chỉ di căn tới hạch và một số vùng lân cận. Trường hợp này, bác sĩ sẽ chỉ định cắt một phần hay toàn bộ tuyến giáp và tiến hành nạo vét hạch có khối u di căn.
Sau mổ ung thư tuyến giáp, bệnh nhân sẽ được điều trị bổ sung bằng xạ trị I-131.
Điều trị bằng Iod phóng xạ
Đây là phương pháp chính thường được chỉ định để điều trị ung thư tuyến giáp di căn. Ưu điểm của phương pháp này là có tính chọn lọc cao và cho hiệu quả kiểm soát khối u tuyến giáp tốt.
Nguyên tắc của phương pháp này dựa trên đặc tính hấp thụ I-131 của tế bào tuyến giáp. Sau khi được hấp thụ vào tế bào, I-131 sẽ phá hủy các tế bào tuyến giáp, trong đó có cả tế bào ung thư. Các tế bào ở các mô khác trong cơ thể (trừ mô tuyến giáp) không hấp thụ I-131 nên sẽ không bị ảnh hưởng. Do đó, phương pháp này sẽ ít gây tác dụng phụ hơn.
Tuy nhiên, trong thời gian điều trị, người bệnh cần được cách ly để đảm bảo an toàn cho người xung quanh.
Hóa trị
Hóa trị ung thư thường được chỉ định trong trường hợp ung thư tuyến giáp di căn xa tới các bộ phận như phổi, xương, gan,… để kiểm soát khối u và giảm nhẹ triệu chứng.
Liệu pháp nhắm trúng đích
Đây cũng là một lựa chọn điều trị cho các trường hợp ung thư tuyến giáp di căn xa. Các loại thuốc đích thường được sử dụng để điều trị K tuyến giáp di căn gồm: Cabozantinib, vandetanib, sorafenib, lenvatinib mesylate, trametinib, dabrafenib
Xem thêm: Phương pháp điều trị đích trong ung thư và thông tin cần biết
5. Tiên lượng sống của bệnh nhân ung thư tuyến giáp di căn
Trên thực tế rất khó để xác định thời gian sống của bệnh nhân bởi nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như loại ung thư tuyến giáp, thể trạng người bệnh, khả năng đáp ứng với điều trị, phương pháp điều trị,… Do đó, thời gian sống của mỗi người bệnh sẽ có sự khác nhau.
Thống kê cho thấy, tỷ lệ sống sót trung bình sau 5 năm của ung thư tuyến giáp dạng nhú di căn là 51%, ung thư tuyến giáp dạng thể nang di căn là 50%, ung thư tuyến giáp thể tủy di căn là 28%, ung thư tuyến giáp không biệt hóa di cănchỉ đạt khoảng 7%.
6. Biện pháp làm chậm sự di căn của tế bào ung thư tuyến giáp
Giai đoạn di căn thường diễn biến rất nhanh và nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời thì tính mạng của người bệnh sẽ bị đe doạ bất kỳ lúc nào.
Để hạn chế và làm chậm lại quá trình di căn của tế bào ung thư, người bệnh cần tuân thủ các nguyên tắc sau đây:
- Tuân thủ điều trị: Đây là lưu ý đặc biệt quan trọng bởi nếu được điều trị đúng cách thì tình trạng của người bệnh sẽ được cải thiện rất nhiều. Vì vậy, bệnh nhân cần tuân thủ nghiêm ngặt các chỉ định của bác sĩ.
- Chế độ ăn uống khoa học: Chế độ dinh dưỡng, ăn uống hàng ngày của người bệnh đóng vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình điều trị. Người bệnh cần được bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu như các loại vitamin và khoáng chất, protein, chất đạm,… để nâng cao thể trạng, tăng cường sức đề kháng, hỗ trợ cho quá trình điều trị đạt hiệu quả cao. Bệnh nhân có thể tham khảo thêm bài viết “ung thư tuyến giáp nên ăn gì, kiêng gì” để biết cách xây dựng thực đơn cho mình.
- Vận động, tập thể dục nhẹ nhàng: Tập thể dục không chỉ giúp tình thần thoải mái mà còn giúp cải thiện hệ miễn dịch. Người bệnh có thể thiền hay thực hiện các bài tập yoga cho bệnh nhân ung thư, đi bộ,…
- Giữ tinh thần lạc quan: Tinh thần lạc quan, vui vẻ sẽ giúp ích rất nhiều cho quá trình điều trị. Hãy thường xuyên tâm sự, chia sẻ với bạn bè và người thân của mình. Bên cạnh đó, bạn có thể tham khảo và áp dụng các phương pháp điều trị tâm lý cho bệnh nhân ung thư để thư giãn, cân bằng lại tâm trạng của mình. Hãy cố gắng giữ tinh thần lạc quan, vui vẻ, tích cực, thường xuyên chia sẻ với người thân, bạn bè.. để nâng cao hiệu quả điều trị bệnh, góp phần giảm bớt tác dụng phụ của những phương pháp điều trị ung thư.
- Sử dụng các sản phẩm hỗ trợ: Song song với việc tuân thủ các nguyên tắc ở trên, người bệnh có thể tham khảo và sử dụng thêm các hoạt chất chống ung thư tự nhiên như Fucoidan để hỗ trợ quá trình điều trị đạt được hiệu quả cao nhất.
Xem thêm:Fucoidan có tốt không khi dùng cho người bị ung thư tuyến giáp?
