Chế độ dinh dưỡng cho người ung thư như thế nào là tốt?

Chế độ dinh dưỡng cho người ung thư là vấn đề cần đặc biệt quan tâm, bởi bên cạnh các phương pháp điều trị hiện đại, thể trạng người mắc có thể hồi phục nhanh chóng hay không cũng liên quan rất lớn đến việc ăn uống. Để có thông tin cụ thể hơn, mời bạn tham khảo tư vấn của chuyên gia đầu ngành sau đây!    

Dinh dưỡng có ảnh hưởng gì tới bệnh ung thư?

Dinh dưỡng nói chung có vai trò vô cùng quan trọng với cơ thể sống, để duy trì các chức năng bình thường vốn có và trong cả những trường hợp suy giảm sức khỏe. Đặc biệt, với người ung thư, chế độ ăn uống càng cần lưu tâm hơn bao giờ hết, bởi điều này có tác dụng:

• Củng cố hệ thống miễn dịch, giúp ngăn chặn các tác nhân gây hại xâm nhập và tấn công cơ thể.  
• Giảm bớt một số tác dụng phụ sau quá trình hóa xạ trị, chẳng hạn như táo bón, tiêu chảy hoặc buồn nôn.
• Kích thích chuyển hóa, bổ sung năng lượng cho cơ thể.
• Ngăn ngừa teo cơ do giảm cân quá mức…

Nhưng để làm được điều này, chúng ta cũng cần lựa chọn được nguồn nguyên liệu chất lượng, đảm bảo an toàn. Như GS.TS Nguyễn Bá Đức (nguyên Giám đốc Bệnh viện K Trung ương) chia sẻ: “Trên 80% nguyên nhân gây ung thư  là do môi trường bên ngoài, còn tỷ lệ tự đột biến rất thấp, chỉ khoảng 10%. Trong các tác nhân bên ngoài, thức ăn đóng một vai trò quan trọng, được xếp hàng đầu trong các tác nhân môi trường có ảnh hưởng lớn nhất đến căn bệnh này (35%), đứng thứ 2 là thuốc lá (30%)”.

Thực tế, nếu nguồn thực phẩm “bẩn” đưa vào cơ thể mỗi ngày, chất độc tích tụ dần có thể gây đột biến tế bào. Nếu số lượng quá lớn, các tế bào trong cơ thể sẽ không thể tự sửa chữa, mà tiến triển thành ác tính – hay chính là mầm mống gây ung thư.

Theo tài liệu nghiên cứu của giáo sư Boyd thuộc Viện Ung thư học Toronto (Canada) trình bày tại Hội nghị ung thư học thế giới diễn ra tại Budapest thì có mối liên quan rõ rệt giữa lượng chất béo tiêu thụ và một số loại ung thư. Qua số liệu thống kê từng vùng của nhiều tác giả khác cũng đã xác lập được mối tương quan giữa lượng lipid tiêu thụ với một số loại ung thư như ung thư vú, ung thư tiền liệt tuyến, ung thư ruột kết… Những bệnh này xảy ra nhiều ở các nước phương Tây khi chế độ ăn uống chứa tới 40 – 50% lipid.

Bên cạnh đó, một số thực phẩm sau cũng là tác nhân khiến mầm mống ung thư có thể tiến triển:

• Thực phẩm lên men hoặc ướp muối: Thịt xông khói và các loại thịt ướp muối khác chứa hàm lượng cao nitrat – chất có khả năng gây ung thư, đặc biệt là ung thư ruột khi ăn với lượng lớn thường xuyên. Để an toàn, tốt nhất bạn nên hạn chế lượng thịt đã qua xử lý như dạng này. 
• Đồ nướng hoặc thực phẩm bị cháy: Một nhóm các chất gây ung thư được gọi là hydrocacbon thơm đa vòng (PAHs) sẽ được tạo ra nếu thực phẩm được đun nấu ở nhiệt độ quá cao hoặc bị cháy. Các phương pháp nấu ăn ở nhiệt độ thấp bao gồm hấp, luộc, luộc, hầm, hầm, om, nướng,… sẽ tốt cho sức khỏe của bạn hơn. 
• Uống rượu: Làm tăng nguy cơ ung thư miệng, hầu họng, thanh quản, thực quản,… còn lớn hơn ở những người hút thuốc. Ngay cả một lượng nhỏ rượu cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Bạn cần chú ý nam giới nên uống dưới hai ly tiêu chuẩn mỗi ngày và phụ nữ uống ít hơn một ly tiêu chuẩn mỗi ngày.

Chế độ dinh dưỡng cho người ung thư cần chú ý điều gì?

Thực tế, cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể được chia thành 2 con đường, đó là từ thực phẩm hàng ngày hoặc sử dụng các chế phẩm bổ sung. Tùy thuộc vào thể trạng và mức độ bệnh của người u bướu mà chúng ta sẽ lựa chọn cách phương pháp phù hợp.

Dinh dưỡng cho người ung thư từ chế độ ăn uống hàng ngày

PGS.TS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện dinh dưỡng Quốc gia đã có những hướng dẫn cụ thể về nguyên tắc chế độ dinh dưỡng cho người ung thư như sau:

• Năng lượng:

• • Với người mắc cần duy trì cân nặng: Bổ sung 25 – 30 kcal/kg cân nặng/ngày.
  • Với người mắc cần tăng cân: Bổ sung 30 – 35 kcal/kg cân nặng/ngày.
  • Với người mắc bị thừa cân, béo phì: 21 – 25 kcal/kg cân nặng/ngày.

• Lipid: 20 – 30% tổng năng lượng. 
• Glucid: 55 – 65% tổng năng lượng.

Bên cạnh đó cần chú ý:

• Chia nhỏ bữa ăn (4 – 6 bữa/ngày) để có thể bổ sung đủ nhu cầu các chất dinh dưỡng cho cơ thể, đồng thời hạn chế cảm giác chán ăn.
• Đảm bảo vệ sinh khi lựa chọn và chế biến thực phẩm để phòng tránh nguy cơ nhiễm độc trong khi điều trị.
• Nên ăn thực phẩm tự nhiên, hạn chế đồ chiên rán, chế biến sẵn.
• Lựa chọn đa dạng thực phẩm. Thay đổi thực đơn thường xuyên để kích thích vị giác, tăng cảm giác thèm ăn.

Thực phẩm bổ sung

Các thực phẩm hàng ngày sẽ cung cấp đa dạng vitamin và khoáng chất, tuy nhiên khó có thể đảm bảo đủ lượng dùng. Bởi vậy, người bị ung thư nên tham khảo ý kiến của chuyên gia về việc bổ sung các vi chất này để đảm bảo đủ lượng theo khuyến cáo, chẳng hạn như: Vitamin E, vitamin C, B6, B12, B9 (acid folic), các khoáng chất kẽm, selen,… 

Ngoài ra, PGS.TS Nguyễn Thị Lâm cũng chia sẻ thêm nên bổ sung các hoạt chất có khả năng chống oxy hóa, ngăn ngừa gốc tự do và tăng cường miễn dịch, nhằm nâng cao thể trạng, giúp cơ thể người bệnh duy trì sức khỏe trong quá trình tiến hành hóa xạ trị cũng như hồi phục nhanh chóng sau giai đoạn này. 

– Tảo nâu giàu fucoidan:

Hoạt chất này đã được tìm ra trên thế giới từ những năm đầu của thế kỷ XX, với công dụng chống ung thư theo 3 cơ chế: 

+ Kích thích chu trình apoptosis tế bào ung thư: Khối u hình thành là do sự tăng sinh quá mức của các tế bào mà không tự chết theo chu trình, do đó, kiểm soát được quá trình này sẽ giúp hạn chế được sự phát triển của khối u. Các nghiên cứu cho thấy fucoidan đã làm được điều này. 

+ Tăng cường miễn dịch: Fucoidan có khả năng chống oxy hóa, ngăn ngừa gốc tự do, từ đó giúp cơ thể được tăng cường hệ miễn dịch, nâng cao sức đề kháng, hỗ trợ quá trình đại thực bào tiêu diệt các tác nhân gây hại cho cơ thể

+ Ức chế hình thành mạch máu mới: Khi Fucoidan được nạp vào cơ thể, chúng sẽ tạo thành một màng bọc lấy tế bào ung thư, ngăn chặn sự phát sinh mạch máu mới xung quanh khối u, khiến chúng không được cung cấp dinh dưỡng, sẽ teo đi và không thể di chuyển sang vị trí khác.

>>Xem thêm: Fucoidan điều trị ung thư vú được không?

– Nấm Agaricus: Sở dĩ nấm Agaricus cũng nằm trong chế độ dinh dưỡng cho người ung thư là bởi chúng rất giàu vitamin, amino acid và các khoáng chất, đặc biệt hàm lượng lớn Beta 1.2 Glucan và Beta Glucan 1.6 – có khả năng chống oxy hóa cực mạnh. Bởi vậy, nấm Agaricus có vai trò quan trọng trong giảm tác dụng phụ của hóa xạ trị và tăng cường sức khỏe cho người bệnh.

– Nghệ đen: Hay còn gọi khác là nghệ xanh, nghệ tím. Đây là nguyên liệu được sử dụng phổ biến cho người u bướu bởi các tác dụng vượt trội mà nó đem lại. Chẳng hạn như:

• Thúc đẩy quá trình apoptosis ở tế bào ung thư: Tương tự fucoidan, chiết xuất Nghệ đen cũng được chứng minh khả năng kích thích tế bào ung thư tự chết theo quy luật tự nhiên. Do đó hạn chế sự phát triển của các khối u. Năm 1993, các nhà khoa học tại Mỹ và Đài Loan cũng đã chứng minh rằng thành phần curcuminoid trong nghệ đen có vai trò kìm hãm sự phát triển của tế bào ung thư da, dạ dày, ruột,… 
• Chống oxy hóa: Nghiên cứu cho thấy nhóm polyphenol trong chiết xuất Nghệ đen có tác dụng chống oxy hóa, ngăn ngừa hình thành gốc tự do rất mạnh, giúp tăng cường thể trạng cho người bệnh, giảm nguy cơ phát sinh các tế bào ung thư mới.
• Giảm tác dụng phụ như chán ăn, chướng bụng, khó tiêu sau mỗi lần hóa trị, xạ trị.
• Ngoài ra, các nhà nghiên cứu tại Nhật Bản đã cho thấy, chiết xuất Nghệ đen còn có tác dụng điều hoà huyết áp, tốt cho người bị bệnh lý ung thư có bệnh lý nền là huyết áp cao.

Chế độ dinh dưỡng cho người ung thư từ các hoạt chất thiên nhiên

Hiện nay, những nguyên liệu trên đều đã được chiết xuất và bào chế dưới dạng bột hay viên uống tiện dùng. Chúng đều mang đến hiệu quả nhất định trong “cuộc chiến chống ung thư”, nhưng nếu có thể sử dụng phối hợp với liều lượng nhất định sẽ giúp gia tăng hiệu quả, cũng như giảm nhẹ chi phí khi dùng. 

Mới nhất hiện nay, tại Nhật Bản đã công bố kết hợp thành công bộ 3: Fucoidan, nấm Agaricus và nghệ đen tạo thành sản phẩm hỗ trợ điều trị ung thư Kibou Fucoidan, mang lại hiệu quả vượt trội hơn hẳn so với sản phẩm chỉ chứa đơn lẻ thành phần hoặc chỉ có Fucoidan và nấm Agaricus. Thực tế cho thấy tác dụng của sản phẩm từ bộ 3 dược liệu trên tăng gấp 3 – 5 lần so với thông thường, mà chi phí giảm nhẹ vô cùng.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn có thêm kiến thức về chế độ dinh dưỡng cho người ung thư. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề trên hoặc bệnh u bướu, bạn vui lòng liên hệ ngay tới tổng đài miễn cước 18006527 để được chuyên gia tư vấn nhanh chóng.

Đỗ Long