10 Dấu hiệu sắp chết của người bị ung thư và cách giảm nhẹ
Thật khó để biết chính xác điều gì sẽ xảy ra ở giai đoạn cuối của cuộc đời, đặc biệt là khi cận kề cái chết. Tuy nhiên có một số triệu chứng phổ biến thường xảy ra ở những người mắc bệnh ung thư sắp chết. Dưới đây là các dấu hiệu sắp chết của người bị ung thư và những biện pháp hỗ trợ họ trong giai đoạn đặc biệt này.
1. Đau đớn
Đau đớn là một trong những triệu chứng “đáng sợ” nhất của bệnh ung thư. Ở những người bệnh ung thư sắp qua đời, tình trạng này lại càng trở lên nghiêm trọng. Bởi lúc này ung thư đã di căn tới khắp cơ thể, khối u có thể xâm chiếm các mô hoặc chèn ép lên xương, dây thần kinh hoặc các cơ quan khác trong cơ thể. Mặt khác, khối u còn giải phóng các hoá chất gây đau và khiến cơ thể đau đớn dữ dội.
Ở giai đoạn này, bệnh nhân thường ngủ rất nhiều, có thể mê sảng, không tỉnh táo. Một số dấu hiệu giúp nhận biết bệnh nhân đang đau đớn:
- Nhăn nhó, cau mày
- Thở nhanh
- Tay chân bồn chồn
Người chăm sóc bệnh nhân cần lưu ý:
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ về việc sử dụng các thuốc giảm đau ung thư cho bệnh nhân. Nếu người bệnh không thể uống được thuốc, hãy sử dụng dạng thuốc đặt, tiêm hoặc đặt dưới lưỡi.
- Ngoài thuốc, một số biện pháp chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư như xoa bóp, liệu pháp tâm lý, liệu pháp âm nhạc… cũng có thể hỗ trợ giảm đau cho bệnh nhân.
Xem thêm: Xem ngay 11 dấu hiệu cảnh báo ung thư sớm sau trước khi quá muộn
2. Thay đổi về nhịp thở
Những thay đổi trong nhịp thở cũng có thể là tín hiệu cho thấy bệnh nhân ung thư đang ở giai đoạn cuối của cuộc đời. Nhịp thở của bệnh nhân có thể chậm lại hoặc đột nhiên trở nên nhanh và nông.
Đôi khi có thể ngừng thở vài giây rồi bắt đầu lại, kiểu thở này được gọi là Cheyne-Stokes, thường gặp ở những người sắp chết.
Nếu bạn nghe thấy những tiếng những tiếng lạo xạo phát ra khi người bệnh thở thì rất cơ thể người thân của bạn sẽ qua đời trong vòng vài giờ tới. Âm thanh này tạo ra do chất nhầy và nước bọt tích tụ lại trong cổ họng.
Để giúp người bệnh thở dễ dàng hơn, có thể áp dụng một số biện pháp sau:
- Sử dụng thuốc giảm tiết nước bọt hoặc làm khô đường hô hấp trên
- Nâng cao đầu giường, kê cao gối hoặc điều chỉnh tư thế nằm cho người bệnh hơi nghiêng sang một bên để giúp họ dễ thở hơn.
- Hút dịch đờm để làm thông thoáng đường thở
3. Lú lẫn, mê sảng, áo giác
Vào những ngày cuối đời, bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái lú lẫn, mê sảng. Họ thường không nhận thức được những điều đang diễn ra xung quanh mình và có thể nói những điều vô nghĩa. Lời nói của họ có thể trở nên ngọng nghịu, lan man khiến người khác khó hiểu.
Một số người còn sinh ra ảo giác, dường như có thể nhìn thấy hoặc nghe thấy những thứ không có thật. Điều này có thể khiến họ cảm thấy lo lắng, khó chịu, bồn chồn hoặc kích động.
Chu kỳ ngủ của người bệnh có thể thay đổi như ngủ nhiều vào ban ngày, thức vào ban đêm.
Những tình trạng này của người bệnh có thể khiến cho người nhà cảm thấy khó chịu, nhưng hãy kiên nhẫn và hỗ trợ họ bằng những cách sau:
- Nếu bệnh nhân bị kích động mạnh hãy thông báo ngay cho bác sĩ để có biện pháp khống chế họ lại, tránh bệnh nhân tự làm tổn thương mình hay người khác.
- Trấn an người bệnh bằng cách nói chuyện nhẹ nhàng và nắm tay khi trò chuyện với họ
- Tình trạng lú lẫn, ảo giác có thể tồi tệ hơn vào ban đêm, vì vậy, hãy bật đèn và mở cửa sổ khi họ thức dậy.
- Cố gắng giữ cho môi trường xung quanh yên tĩnh, an toàn. Sử dụng ánh sáng dịu nhẹ, mở nhạc nhẹ nhàng hoặc thêm chút mùi hương dễ chịu để giúp bệnh nhân thư giãn.
4. Mất hứng thú, tập trung
Vào giai đoạn cuối của cuộc đời, người bệnh thường cảm thấy mất dần hứng thú với những thứ xung quanh. Nếu như trước đây họ thích đọc sách, xem phim, chơi thể thao, nhưng giờ đây lại chẳng còn mặn mà.
Họ cũng trở nên im lặng, ít nói chuyện, ngại giao tiếp với mọi người, kể cả người thân yêu. Tâm trạng của họ thường thay đổi thất thường, dễ nổi cáu, khó chịu.
Tất cả những điều này là hoàn toàn bình thường và không phải do bệnh nhân cố ý. Do ảnh hưởng của bệnh tật, cơ thể họ suy yếu, tinh thần mệt mỏi, khiến họ không còn đủ năng lượng để tham gia các hoạt động yêu thích hay tập trung giao tiếp.
Người chăm sóc bệnh nhân cần lưu ý:
- Hãy đặt mình vào vị trí của bệnh nhân để thấu hiểu những điều mà họ đang trải qua.
- Tạo điều kiện cho bệnh nhân tham gia các hoạt động nhẹ nhàng nếu họ muốn, nhưng không nên ép buộc nếu họ không thích.
- Trò chuyện, lắng nghe, chia sẻ những câu chuyện vui vẻ để giúp họ cảm thấy thoải mái và được yêu thương.
5. Mệt mỏi, Ngủ nhiều
Triệu chứng thường gặp tiếp theo ở những bệnh nhân nhân ung thư sắp qua đời chính là cảm giác suy nhược, mệt mỏi cực độ. Tình trạng này tăng theo thời gian khiến người bệnh nằm trên giường nhiều hơn và cần được giúp đỡ trong việc di chuyển và chăm sóc cá nhân hàng ngày.
Họ thường ngủ nhiều hơn, thậm chí là ngủ quên ngay cả khi đang nói chuyện.
Nhiều bệnh nhân có thể mất ý thức dần dần trong vài ngày hoặc vài giờ trước khi qua đời. Tuy nhiên, họ vẫn có thể nghe thấy những gì người khác nói dù không thể phản hồi lại.
Vì vậy, khi chăm sóc bệnh nhân, người nhà cần lưu ý:
- Liên tục trò chuyện và an ủi bệnh nhân ngay cả khi họ đã bất tỉnh. Nắm tay họ khi nói chuyện để giúp họ cảm thấy an tâm và bớt lo lắng.
- Thường xuyên thay đổi tư thế cho bệnh nhân để giúp họ được thoải mái hơn.
- Cố gắng đáp ứng mọi nhu cầu của bệnh nhân một cách nhẹ nhàng và chu đáo nhất.
6. Thay đổi thói quen đi vệ sinh
Một số người có thể mất kiểm soát bàng quang và ruột do giãn các cơ vùng chậu khiến việc đi vệ sinh không tự chủ được. Nước tiểu có thể sẫm màu hơn bình thường. Lượng phân và nước tiểu thải ra có thể ít hơn nếu người bệnh không ăn uống được nhiều.
Để giúp bệnh nhân luôn sạch sẽ, khô ráo và thoải mái, người nhà có thể thực hiện một số biện pháp sau:
- Thường xuyên thay đệm, có thể sử dụng bỉm hoặc miếng lót dùng một lần để giúp bệnh nhân luôn khô ráo và dễ chịu.
- Vệ sinh bộ phận sinh dục cho bệnh nhân thường xuyên bằng khăn ấm và nước.
- Nếu bệnh nhân không thể tự tiểu tiện, hãy sử dụng ống thông để dẫn nước tiểu vào túi.
7. Thay đổi trên da
Khi người bệnh sắp qua đời, da của họ thường xuất hiện các dấu hiệu như nhợt nhạt, xanh tái và có những đốm màu, đặc biệt là ở vùng da tay, chân. Đồng thời, chân, tay của người bệnh thường lạnh hơn khi chạm vào. Điều này là do tuần hoàn máu trong cơ thể giảm, lượng máu tới các khu vực ngoại biên ít hơn.
Biện pháp chăm sóc, hỗ trợ cho người bệnh trong trường hợp này bao gồm:
- Giữ ấm cho bệnh nhân bằng chăn. Tránh sử dụng chăn điện vì có thể khiến bệnh nhân bị bỏng.
- Điều chỉnh nhiệt độ trong phòng ở mức thích hợp. Không để phòng quá nóng vì có thể khiến người bệnh cảm thấy ngột ngạt
- Massage nhẹ nhàng cho tay, chân và các bộ phận khác của cơ thể để giúp thúc đẩy tuần hoàn máu, giảm bớt cảm giác tê lạnh và giúp người bệnh thoải mái hơn
- Tắm hoặc lau người cho bệnh nhân bằng nước ấm.
8. Chán ăn, khó nuốt
Hoạt động trao đổi chất thường diễn ra chậm lại ở giai đoạn cuối cuộc đời bệnh nhân. Ngoài ra, một số nguyên nhân khác như tâm lý lo lắng, sợ hãi, tác dụng phụ của phương pháp điều trị ung thư có thể khiến người bệnh cảm thấy buồn nôn, chán ăn, thậm chí là không muốn ăn uống gì trong nhiều ngày.
Người bệnh ung thư cũng hay gặp phải tình trạng khó nuốt, đặc biệt là với các một số bệnh ung thư như ung thư phổi, ung thư vòm họng, ung thư tuyến giáp, ung thư miệng. Trong trường hợp này, đừng cố ép bệnh nhân ăn uống bởi điều đó có thể gây nghẹt thở.
Để bổ sung sung dinh dưỡng cho bệnh nhân, bạn hãy thực hiện theo những cách sau:
- Để bệnh nhân lựa chọn thời điểm ăn và loại thức ăn mà họ thích.
- Chia khẩu phần ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày. Thay vì ăn 3 bữa chính, hãy chia nhỏ thành 5-6 bữa để giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa của bệnh nhân.
- Chế biến thức ăn ở dạng lỏng hoặc mềm. Sử dụng máy xay sinh tố để xay nhuyễn thức ăn, nấu súp, cháo hoặc hầm nhừ để bệnh nhân dễ nuốt hơn.
- Nếu người bệnh không thể ăn uống qua đường miệng thì có thể bổ sung dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch. Sử dụng gạc tẩm nước, son dưỡng ẩm để giữ ẩm cho môi người bệnh.
Xem thêm:
Chế độ dinh dưỡng cho người ung thư như thế nào là tốt?
Ung thư nên ăn gì, kiêng gì? – Giá như bạn biết sớm hơn
9. Bồn chồn, kích động, co giật
Bồn chồn, kích động là hiện tượng thường gặp ở bệnh nhân trong những ngày hoặc giờ cuối đời. Cơ bắp của người bệnh có thể co giật hoặc co lại, họ cảm thấy bứt rứt, khó chịu, rên rỉ hoặc gọi to.
Nguyên nhân chính là do các cơ quan trong cơ thể hoạt động chậm lại và không loại bỏ được chất thải, khiến chất thải tích tụ trong máu. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc giảm đau ung thư nhóm opioid liều cao trong thời gian dài cũng có thể là nguyên nhân gây ra các cơ co giật cơ không kiểm soát.
Nếu nhận thấy bệnh nhân có biểu hiện bồn chồn, kích động, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để có biện pháp xử lý kịp thời. Bác sĩ có thể thay đổi loại thuốc giảm đau hoặc kê thêm thuốc an thần để giúp bệnh nhân bình tĩnh lại.
10. Xuất huyết
Xuất huyết hiếm gặp nhưng có thể xảy ra trong những giờ hoặc phút cuối đời của bệnh nhân ung thư. Nguyên nhân có thể do tổn thương mạch máu do chính bệnh ung thư hoặc do các phương pháp điều trị ung thư.
Nếu nhận thấy bệnh nhân có dấu hiệu xuất huyết, hãy thông báo ngay cho bác sĩ để có biện pháp xử lý kịp thời. Tùy thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của tình trạng xuất huyết mà bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp như:
- Truyền máu: Nếu bệnh nhân mất nhiều máu, bác sĩ có thể chỉ định truyền máu để bù lại lượng máu đã mất.
- Sử dụng thuốc cầm máu: Một số loại thuốc có thể được sử dụng để giúp cầm máu và ngăn ngừa chảy máu thêm.
Xem thêm: Chảy máu mũi ung thư – chuyên gia giải đáp chính xác
