Nguyên nhân ung thư giai đoạn cuối bị phù chân và cách điều trị
Phù chân là hiện tượng phù nề ở chân, xảy ra do sự tích tụ quá nhiều chất lỏng ở chân. Đây là tình trạng thường gặp ở những bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối. Vậy, tại sao ung thư giai đoạn cuối bị phù chân? Cách chẩn đoán và điều trị như thế nào? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây, mời bạn cùng theo dõi.
1. Tại sao ung thư giai đoạn cuối lại bị phù chân?
Có nhiều nguyên nhân gây ra hiện tượng phù chân ở bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, gồm:
Do ảnh hưởng trực tiếp từ khối u
- Hệ thống bạch huyết có vai trò vận chuyển dịch và tế bào miễn dịch khắp cơ thể. Ở giai đoạn cuối, các khối u có kích thước lớn có thể chèn ép hệ thống bạch huyết, dẫn đến ứ đọng dịch ở chân và gây phù nề.
- Ung thư có thể làm thay đổi cấu trúc protein trong máu, khiến protein mất khả năng giữ nước trong mạch máu. Nước sẽ rò rỉ ra ngoài mạch và gây phù nề.
- Ngoài ra, ung thư có thể gây ra tình trạng viêm nhiễm trong cơ thể, dẫn đến tăng tính thẩm thấu của mạch máu và tích tụ dịch ở các mô xung quanh.
Do tác dụng phụ của các phương pháp điều trị ung thư
- Phẫu thuật: Trong quá trình phẫu thuật ung thư, các hạch bạch huyết gần khu vực bị ảnh hưởng thường được cắt bỏ để loại bỏ tế bào ung thư. Điều này có thể làm gián đoạn dòng chảy của dịch bạch huyết, dẫn đến tình trạng phù nề
- Xạ trị ung thư: Xạ trị có thể làm tổn thương các mạch máu và hệ thống bạch huyết ở khu vực điều trị, dẫn đến phù nề.
- Sử dụng thuốc nhóm Steroid: Steroid là một loại thuốc thường được sử dụng kết hợp với hóa trị để tăng cường hiệu quả điều trị và giảm tác dụng phụ. Tuy nhiên, steroid cũng có thể gây ra tác dụng phụ là giữ nước, dẫn đến phù nề.
- Thuốc hóa trị: Một số loại thuốc hóa trị bản thân cũng có thể gây ra phù nề, mặc dù tình trạng này không phổ biến như steroid. Phù nề do thuốc hóa trị thường xảy ra ở chân, mắt và mặt.
Nguyên nhân khác
- Suy tim: Khi tim không bơm đủ máu đi khắp cơ thể, dịch có thể tích tụ ở chân và gây ra phù nề.
- Suy thận: Suy thận có thể ảnh hưởng đến khả năng bài tiết nước và muối của cơ thể, dẫn đến tích tụ dịch và sưng tấy.
- Suy gan: Suy gan cũng có thể ảnh hưởng đến khả năng sản xuất protein, dẫn đến thay đổi cấu trúc protein và phù nề.
- Chế độ ăn nhiều muối: Ăn quá nhiều muối có thể khiến cơ thể giữ nước nhiều hơn, dẫn đến phù nề.
- Thiếu hụt dinh dưỡng: Dinh dưỡng không được cung cấp đầy đủ có thể làm nồng độ protein trong máu thấp, áp lực keo giảm xuống, khiến nước dễ dàng rò rỉ ra khỏi mạch máu và tích tụ vào các mô xung quanh, dẫn đến phù nề
- Ít vận động: Ở những bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối thường chịu đựng những cơn đau đớn dữ dội. Hầu hết thời gian họ nằm trên giường bệnh để nghỉ ngơi. Vì ít vận động nên hệ bạch huyết và hệ thống tuần hoàn không hoạt động hiệu quả, khiến dịch dễ dàng tích tụ ở các mô, đặc biệt là ở chân.
3. Triệu chứng và biến chứng phù chân ở ung thư giai đoạn cuối
Các dầu hiệu nhận biết tình trạng phù chân ở bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối gồm:
- Chân bị sưng lên, khiến cho việc mang vớ, giày dép trở nên khó khăn. Sưng tấy có thể bắt đầu từ nhẹ và dần dần trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian.
- Cảm giác nặng nề hoặc căng cứng: Chân bị ảnh hưởng có cảm giác nặng nề, căng cứng, khiến việc di chuyển trở nên khó khăn.
- Đau nhức và khó chịu: Phù nề có thể gây ra cảm giác đau nhức và khó chịu ở chân.
- Khi ấn nhẹ vào da chân, da có thể để lại vết lõm.
- Thay đổi da: Da ở chân bị phù nề có thể trở nên cứng hoặc dày hơn, và có thể có cảm giác căng hoặc ngứa ran.
Mức độ nghiêm trọng của tình trạng phù chân có thể khác nhau ở mỗi người bệnh. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng, loét da, thậm chí là hoại tử và cắt cụt chi.
Xem thêm:
Chảy máu chân răng ung thư đúng hay sai? Phải làm gì khi chảy máu chân răng
Chảy máu mũi ung thư – chuyên gia giải đáp chính xác
4. Chẩn đoán ung thư giai đoạn cuối bị phù chân
Để chẩn đoán tình trạng phù chân ở bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối, bác sĩ sẽ thực hiện một số bước sau:
Thăm khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ khai thác tiền sử bệnh lý và tiến hành kiểm tra chân:
- Đo chu vi chân để xác định mức độ phù; kiểm tra xem có các dấu hiệu bất thường
- Kiểm tra dấu hiệu bất thường ở chân như mẩn đỏ, loét hay có các tổn thương khác nào không
- Dùng tay ấn vào nơi bị phù sẽ để lại vết lõm
Xét nghiệm cận lâm sàng:
Tùy thuộc vào tình trạng cụ thể, bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện một số xét nghiệm để xác định nguyên nhân gây phù nề và đánh giá mức độ nghiêm trọng, bao gồm: xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu, chụp X-Quang, chụp CT,…
5. Điều trị phù chân ở ung thư giai đoạn cuối
Cách điều trị phù nề ở bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này:
- Nếu phù nề do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng thuốc hoặc thay thế bằng thuốc khác.
- Nếu phù nề do khối u chèn ép hệ bạch huyết, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật hoặc xạ trị để loại bỏ khối u.
- Sử dụng thuốc lợi tiểu: Thuốc lợi tiểu có thể được sử dụng giúp giảm bớt phù nề. Tuy nhiên, thuốc lợi tiểu cần được sử dụng thận trọng vì có thể gây ra tác dụng phụ như mất nước và rối loạn chức năng thận.
Bên cạnh đó, các biện pháp chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư sau đây sẽ giúp cải thiện hiệu quả tình trạng này:
- Sử dụng vớ y khoa: Vớ y khoa có thể giúp tạo áp lực lên chân, đẩy dịch lỏng trở lại hệ thống mạch máu, từ đó giảm bớt phù nề.
- Nâng cao chân khi nằm hoặc ngồi có thể giúp cải thiện lưu thông máu và bạch huyết, giảm bớt phù nề.
- Hạn chế lượng muối trong khẩu phần ăn có thể giúp giảm bớt phù nề. Nên ăn nhiều thực phẩm giàu protein và kali.
- Tập thể dục thường xuyên giúp tăng cường lưu thông máu và dịch bạch huyết, có thể giúp giảm bớt phù nề. Tuy nhiên, cần lựa chọn các bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe của bệnh nhân.
- Massage chân nhẹ nhàng có thể giúp di chuyển dịch tích tụ ở chân.
- Sử dụng sản phẩm hỗ trợ như Fucoidan giúp hỗ trợ tiêu diệt tế bào ung thư và giảm nhẹ các triệu chứng cũng như tác dụng phụ do các phương pháp điều trị gây ra.
Xem thêm: 4 lý do vì sao nên dùng Kibou Fucoidan trước, trong và sau điều trị ung thư
